نقش انتظار نابجا و باورهای غلط در روابط همسران(بخش اول)

چکیده: علت نارضایتی بسیاری همسران از یکدیگر، برآورده نشدن خواسته های آن‌ها توسط طرف مقابل و اهمیت داده نشدن به نیازهای آن‌هاست. اما باید این نکته را در نظر گرفت که چه مقدار از خواسته ها، به جا و معقول و مطابق با توانایی های طرف مقابل و چه مقدار آن، از باورهای غلط و انتظارات نابجا نشات می گیرد؟ انتظارات نابجا در زندگی مشترک کدامند؟

تعداد کلمات: 1184 کلمه / تخمین زمان مطالعه: 6 دقیقه

مقدمه

انتظار داشتن، چشمداشتِ انجام کاری یا امری از دیگری است. انتظاراتِ انسان‌ها بر پایه شناخت آن‌ها از طرف مقابل صورت می گیرد. یعنی اگر از فردی توانایی و حالتی را سراغ دارد، بر پایه این شناخت، از او خواسته ای را انتظار دارد. مثلا هواپیما را به عنوان اختراع پرواز کننده می شناسیم و از آن انتظار شنا کردن در آب نداریم. اما از ماهی انتظار شنا کردن در آب را داریم.
پس می توان گفت که انتظارات ما، چشمداشت روحی یا ذهنی ما از کسی یا چیزی بر اساس شناخت ما از آن است.
البته ریشه به وجود آمدن انتظارات، فقط شناخت ها نیستند. بلکه محیطی که فرد در آن زندگی کرده و رشد نموده و عوامل دیگری هم می توانند در شکل گیری انتظارات دخیل باشند.
اما نکته در این است که شناخت های ما می توانند به خطا بروند. لذا وقتی که شناخت ما اشتباه شد، توقع ما نیز اشتباه می شود. و همین سبب برآورده نشدن خواسته شخص و به وجود آمدن مشکلاتی در ادامه خواهد شد.
همچنین، محیطی که فرد در آن رشد یافته سبب به وجود آمدن باورهایی در مورد دیگران و جهان آفرینش در ذهن فرد می شود. مثلاً اگر فرد در محیطی بزرگ شده باشد که به جهت تک فرزند بودن، به او توجه زیادی شده، این باور در او به وجود می آید که فردی خاص و متمایز بوده و توقع دارد تا همه او را مورد توجه قرار دهند و خواسته های او در اولویت قرار گیرند.
بنابراین، باورهای نابجا زمینه ساز انتظارات نابجا در افراد خواهند شد و همین سبب اختلاف زوجین و نهایتا سرد شدن رابطه آن‌ها و تزلزل خانواده خواهد بود.

انتظارات و باورهای غلط

بررسی و شناخت برخی انتظارات و باورهای غلط در مورد همسر و زندگی، می تواند به اصلاح تفکر ما کمک کرده و سازش همسران با یکدیگر را بهبود بخشد. برخی از باورها و توقعات غلط در مورد زندگی مشترک به قرار زیر است:

1- همسرم اگر من را دوست دارد باید حرف ها و خواسته های من را در اولویت قرار دهد

مشخص است که یکی از نشانه های علاقه به افراد و دوست داشتن، مهم بودن مسائل مربوط به آن‌ها برای ماست. اگر به کسی علاقه‌مند باشید، مطمئناً مسائل مربوط به او برای شما مهم است و به عکس، اگر کسی برای شما مهم نباشد، توجه شما به او معطوف نخواهد بود. اما باید توجه کرد که همسر شما نیازها و حالت های روحی مربوط به خود را نیز دارد. او باید در ابتدا فردی سالم و سلامت باشد تا بتواند همسری خوب برای شما باشد. لذا مثلا وقتی شما او را از رفتن به خانه پدرش منع می کنید، در واقع او را در فشار روحی شدید قرار داده و نیاز روحی و روانی او را نادیده می گیرید و این انتظار کاملا نابجا است و از باور غلطی نشات می گیرد.

2- زن و شوهر باید به همدیگر شبیه باشند و خواسته هایی مثل هم داشته باشند تا زندگی شیرین شود.

خداوند متعال زن و شوهر را مکمل یکدیگر آفریده است و دو جنس متفاوت هستند که در روحیات خود تفاوت های مهمی با یکدیگر داشته ولی اشتراکاتی نیز با هم دارند. این روحیات متفاوت، وقتی در کنار هم قرار می گیرند تشکیل زوجی کامل را می دهند. لذا قرآن کریم می فرماید: «هن لباس لکم و انتم لباس لهن»[1] زنان برای شما لباس، و شما برای آن‌ها لباس هستید. یعنی پوششی برای کاستی ها، زینت دهنده یکدیگر و حفظ کننده از انحرافات هستند.

3- اگر یکدیگر را دوست داریم پس باید همیشه شاد باشیم.

این یک واقعیت است که زن و شوهر ها می توانند همدیگر را بسیار دوست داشته باشند ولی در عین حال گاهی خوشحال و شاد نباشند. روحیات انسان متاثر از عوامل گوناگونی است که همسر، یکی از آن عوامل به شمار می رود. افرادی که این طور فکر می کنند، به محض اینکه همسرشان در کنارشان ناراحت است، گمان می کنند کهِ دیگر او را دوست ندارد و این یک باور غلط و انتظار بی جا از همسر می باشد.

4- اگر یکدیگر را دوست داریم باید همیشه در کنار هم باشیم.

هرچند در کنار هم بودن خوب و طبیعی به نظر می رسد اما مسلما در زندگی لحظاتی پیش می آید که همسران نمی توانند در کنار هم باشند و یا نیاز دارند تا در تنهایی کمی به تفکر بپردازند. واقعیت این است که زوج ها می توانند همدیگر را بسیار دوست داشته ولی همیشه در کنار هم نباشد. همان طور که می توانند همیشه در کنار هم باشند اما همدیگر را دوست نداشته باشند.

5- در اختلافات و مشکلات حتما باید مقصر مشخص شود.

گاهی ریشه مشکل، موضوعی غیر از زوجین می تواند باشد و یا گاهی اختلاف نظر و تفاوت دیدگاه می تواند باعث مشاجره شده باشد و در عین حال هیچ کدام مقصر نباشند. لذا نباید مشاجره را ادامه داد تا آنکه مقصر را شناخت!
پیامبر خدا(ص) فرمودند: «بئس القرین الغضب یبدئ المعایب و یدنی الشر و یباعد الخیر»[2] خشم، هم‌نشین بسیار بدی است. عیب ها را آشکار، بدی ها را نزدیک و خوبی ها را دور می کند.

6- همسرم نباید عیوب من را ببیند و به من بگوید.

آنچه مسلم است این است که همه ما عیوب و ضعف هایی برخورداریم و خوب است که آن‌ها را شناسایی کرده و درصدد رفع آن‌ها اقدام نماییم. یکی از راه های شناسایی عیوب و ضعف ها، تذکر آنها توسط دوستان، نزدیکان و همسر است. حتما اینکه همسرمان به ما ضعف مان را متذکر شود و به اصلاح آن بپردازیم برای ما بهتر است تا اینکه ضعف ما در میان جمعی برملا شده و یا غریبه ها به ما تذکر دهند.
لذا در احادیث و روایات معصومین(ع) به این نکته توجهی خاص شده است. امام حسین(ع) می فرمایند: «من احبک نهاک و من ابغضک اغراک»[3] کسی که تو را دوست دارد، از تو انتقاد می کند و کسی که با تو دشمنی دارد، از تو تعریف و تمجید می کند.
همچنین، امیرالمومنین(ع) فرمودند: « الصَّدِیقُ‏ الصَّدُوقُ‏ مَنْ نَصَحَکَ فِی عَیْبِکَ وَ حَفِظَکَ فِی غَیْبِکَ وَ آثَرَکَ عَلَى نَفْسِه‏»[4] دوست واقعی کسی است که در مورد عیب ات تو را نصیحت کند و در پشت سرت مواظب تو باشد و تو را بر خود مقدم بدارد.
البته در بیان عیوب باید نکاتی را با ظرافت خاص رعایت نمود مانند اینکه عیب شخص در حضور جمع گفته نشود و یا اینکه به همراه عیوب، محاسن فرد نیز گفته شوند تا هم به طرف مقابل برنخورده و هم پذیرش آن برایش آسان تر شود.
ادامه دارد.